کلاچ چیست و چه کاربردهایی دارد؟
به هنگام تعلیم رانندگی، کلاچ از جمله مؤلفه هایی است که کارآموزان با آن درگیر هستند. اکثر افراد ماشینهای اتوماتیک را به دلیل نداشتن پدال کلاچ دوست دارند. در ادامه به بررسی بیشتر این بخش بحث برانگیز ماشین میپردازیم.
کلاچ چیست؟
Clutch یک وسیله مکانیکی است که در سیستم انتقال قدرت خودرو استفاده میشود. در واقع موتور نیروی مورد نیاز برای حرکت را فراهم میکند اما متناسب کردن این نیرو با سرعت ماشین کاری است که قطعات درگیر در سیستم انتقال قدرت انجام میدهند. کلاچ میانجی بین گیربکس و موتور میباشد. حرکت رفت و برگشتی پیستون با چرخش چرخ طیار از طریق شاتون، میل لنگ را میچرخاند. حرکت دایرهای میل لنگ باید به چرخهای عقب منتقل شود که این امر از طریق کلاچ، گیربکس، شفت پروانه، دیفرانسیل و اکسلها صورت میپذیرد. به عبارت دیگر این قطعه حرکت را از یک شفت به شفت دیگر ممکن و انتقال نیرو را مدیریت میکند.
وظایف clutch ماشین چیست؟
- تعویض دنده بدون خاموش و یا متوقف شدن ماشین.
- خلاص کردن ماشین یا همان قطع ارتباط موتور و گیربکس.
- برقراری ارتباط بین موتور و گیربکس و انتقال نیرو بین آنها.
- کنترل سرعت در محورهای مختلف خودرو.
- ایجاد امکان ترمز گیری موثر و کاهش سرعت ماشین بدون خاموش شدن آن.
نحوهی عملکرد در موقعیتهای مختلف
هنگامی که کلاچ درگیر میشود، نیرو از طریق سیستم انتقال قدرت از موتور به چرخهای محرک منتقل میشود و خودرو شروع به حرکت میکند. در مواقعی که این قطعه جداست، نیرو به چرخهای عقب یا چرخهای محرک منتقل نمیشود و خودرو در حالی که موتور هنوز کار میکند متوقف میگردد. زمان استارت زدن موتور، توقف خودرو، تعویض دنده در حالت جدا شده قرار میگیرد. این قطعه همچنین در هنگام حرکت خودرو امکان برداشت مداوم بار را فراهم میکند.
بررسی ساختار قطعه مذکور
- پوشش و کاور سیستم کلاچ
- فلایویل یا چرخ طیار
- صفحه فشار
- دیسک اصطکاک
- فنر دیافراگمی یا فنر خورشیدی
- یاتاقان رها کننده
- پدال
آیا گیربکس اتوماتیک هم کلاچ دارد؟
همانطور که گفتیم برای این که بتوان سرعت ماشین را به خوبی کنترل کرد لازم است که در مواقع مورد نیاز منع تولید قدرت از گیربکس جدا شود. این جدایی در ماشینهای دندهای توسط کلاچ انجام میشود. در حالی که این کار در ماشینهای اتوماتیک توسط کانورتر صورت میپذیرد. کانورتر در گیربکس واقع میشود و به لحاظ ساختاری و عملکردی کاملا با کلاچها متفاوت است.
نمونههای مختلف clutch
- یک صفحهای با فنرهای مارپیچی
- یک صفحهای با فنر دیافراگمی
- دو صفحهای
- چند صفحهای
- وزنهای
- هیدرودینامیکی
- الکترومغناطیسی
- تركیبی